EVLİLİK TERAPİSİ NEDİR?

       Çiftlerin evliliklerinde zorlandıkları, kendi kendilerine çözüm üretemedikleri durumlarda evlilik sorunlarının kendi bağlamında değerlendirilip anlaşılması ve çözüme kavuşturulması adına evlilik terapistinden profesyonel yardım aldıkları süreçtir.

       Evliliklerde sorunların çıkması hem doğal hem de kaçınılmazdır. Çünkü yakın ilişkilerin doğasında çatışma ve sorun zaten kendiliğimden vardır. Çiftler bütün iyi niyetlerine ve çabalarına rağmen sorunlarını çözemeyebilirler. Bu gibi durumlarda bir evlilik terapistinin rehberliğine başvurmak önemli bir seçenektir.

        Evlilik uyuşmazlığı en genel anlamıyla aile içi geçimsizlik, eşler arası anlaşmazlık ve uyum eksikliği olarak tanımlanabilir. Evlilik sorunları hafif, orta ve ağır şekillerde olabileceği gibi kronik yahut zaman zaman tekrarlayan epizotlar şeklinde de olabilir. Çift hararetli tartışmalara tutuluyor, birlerini suçlayıcı ve değersizleştirici etkileşim örüntülerine kapılıyor, duygusal ve cinsel olarak birbirlerinden kopuyor, öfke nöbetlerine kapılıyor hatta birbirlerine iyice dolanarak fiziksel şiddet kullanıyor olabilirler.

EN SIK KARŞILAŞILAN EVLİLİK SORUNLARI NELERDİR?

         Evlilik terapilerinde çiftlerin evlilik terapistine getirdikleri ve en çok yakındıkları evlilik sorunlarının başında iletişim eksikliği, karşılanamayan duygusal ihtiyaçlar, kronik tartışmalar, paranın nasıl kullanılacağına dair finansal konular, cinsel problemler, çocukların yetiştirilmesi ve psikopedogojik uyumları, roller, evin bakımı ve sorumlulukların paylaşımı, geniş aileler ile ilgili yaşanan sorunlar, duygu ve düşüncelerin paylaşılması, kıskançlık, öfke kontrolsüzlüğü, aldatma, boşanma ve boşanma kararsızlığı, güven bunalımı, ilişkisel travmalar, doğum, ölüm, aile üyelerinden birinin kronik bir hastalığa yakalanması gibi aile yaşam olaylarından sonra ortaya çıkan sorunlar gelir.

EVLİLİK TERAPİSİNDE EVLİLİK TERAPİSTİ NE YAPAR?

         Evlilik terapisti çiftin olumsuz niyet ve atıflarını, güç mücadelelerini, rekabetçi yaklaşımlarını, bilinçdışı aktarımlarını, başarısız çözüm girişimlerin, gerileyici uyumsuz davranışlarını, örseleyici etkileşim örüntülerini, çocukluk aktarımlarını irdelemeye ve yeniden açıklığa kavuşturmaya çifti teşvik eder.

       Bu temaların açıklığa kavuşmasının ardından çift, ilişkilerini daha olgun bir zeminde yeniden yapılandırmaya başlar. Böylece çift nereye takıldıkların, neyi daha iyi yapabileceklerini, ilişkilerinin güçlü yönlerini, iç ve dış kaynaklarını, en önemlisi de ilişkilerindeki kendi olumlu ya da olumsuz katkılarını net olarak görmeye başlar.

        Çiftler; sorun çözme girişiminde kullandıkları evlilik çatışmalarında tetikleyici ve sürdürücü faktörler olarak kabul ettiğimiz suçlama, yargılama, eleştirme, değersizleştirme, aynı şekilde karşılık verme, sınırlama, kontrol etme, rahatsızlıkların ve beklentilerin açıkça ifade edilememesi gibi uyumsuz ve gerileyici davranış ve tutumlarının farkına vararak değişmeye başlarlar.

         Evlilik terapisti çiftin terapi seanslarını modelleyerek önce birbirlerini dinlemeyi sonra duymayı bunun ardından birlerini anlamayı ve böylece savunmacı tepkisel davranışlarından vazgeçmeyi öğrenmelerini sağlar. Evlilik terapisi seanslarında çiftler dilek ve ihtiyaçlarını karşıdaki eşi incitmeden, kırmadan ve suçlamadan nasıl doğru talep edeceklerini yavaş yavaş tecrübe etmeye başlar.

         Problemli çift ilişkilerinde olumsuz etkileşim örüntülerinin kendini sürekli kılıcı özelliği vardır. Bu da evlilik sorunlarının daimi hale gelmesine hizmet eder. Bu nedenle tıkanmış iletişim kanallarını açma, olumsuz etkileşim örüntülerini durdurma ve olumluya çevirme evlilik terapisinin kalbidir. Çünkü çiftler doğru iletişim kurmayı öğrendikten sonra sorunlarını yavaş yavaş kendileri çözmeye başlarlar

               Başarısız ilişkilerde kendilerini incinmekten korumak için var gücüyle birbirleri ile savaştıklarından kendilerini ve birbirlerini mutlu etmenin yollarını bir türlü düşünemezler. Halbuki evlilik ilişkisinin kader çizgisini belirleyen şey evlilik ilişkilerinin işleyişi ve birbirleri ile ilgili hissettikleri olumlu ve olumsuz duyguların oranıdır.
                      

EVLİLİK TERAPİSİ İŞE YARAR MI?

 

         Evlilik terapilerinde çiftler çift terapistinin rehberliğinde ilerleyerek kendisinden eşine giden negatif ya da pozitif uyarıcının ve eşinden kendisine gelen ve buna karşılık gelen davranışı doğurmaya hizmet ettiğini eninde sonunda anlayarak birbirlerine yönelik pozitif ödülleri adım adım arttırmayı öğrenirler.

      Kısacası aynı gemide olduklarını biri mutsuz ve üzgünken diğerinin iyi ve mutlu olamayacağını anlamaya başlarlar. İyi bir evlilik ilişkisinde alma ve verme dengesi eşittir. Sevecenlik sevecenliği, anlayış anlayışı, iltifat iltifatı doğurur.

       Çift terapisinde çiftler bir kez bu sırra erdikten sonra bulanık su durulmaya başlar. Su durulunca eşler bunca mücadelenin birbirlerine yönelik değil herkesin kendi canın yanmışlığına karşı bir savunma olduğunu keşfeder. Bu keşfin ardından kişisel algılamalarda ve tepkisel davranışlardan vazgeçerler. Artık savunma gereksizdir, savunmaya ihtiyaç duyulmaz. Savaş bitmiş barış başlamıştır.

EVLİLİK SORUNLARININ ZARARLARI NELERDİR?

      Mutsuz evliliklerin diğer sağlık sorunlarına yol açabildiği bilinen bir gerçektir. Evlilik terapisi mutsuz evliliklerde sorunların çözümümde uygun müdahalelerde bulunarak ve aile içi kronik stresi azaltarak depresyon anksiyete, aile içi şiddet, madde kötüye kullanımı, davranış bozuklukları, çocukların ihmal edilmesi gibi pek çok psikososyal sorunu önleyerek koruyucu toplum sağlığı hizmeti işlevini de yerine getirmektedir.  

Shu. Güldane KAVGACI
Aile ve Evlilik Terapisti & Cinsel Terapist